Proteklog vikenda hercegnovsko zaleđe, odnosno plato Kotobiljskog izvora, bio je u znaku kamena i drevne vještine gradnje u kamenu tehnikom nasuvo, vještina koju je UNESCO 2017. godine pridružio spisku zaštićene nematerijalne kulturne baštine čovječanstva.
Glavni cilj, prenos znanja i umijeća vezan za ovaj način gradnje, u potpunosti je ostvaren, što daje podstrek zajedničkim naporima za njegovo očuvanje i revitalizaciju. U svom osmom izdanju, događaj je okupio učesnike od Bara i Podgorice, preko Kotora, Herceg Novog i Dubrovnika, pa sve do Trilja i Sinja, uz već standarne državljane Rusije, nastanjene u Crnoj Gori.
U subotu organizovana je pokazna radionica gradnje suvomeđe, tokom koje su svi prisutni imali prilike da saznaju, ali i lično probaju ovu tehniku gradnje.
Pored toga, izvedena je prezentacija tradicionalnih alata za obradu kamena, kao i način korišćenja.
Takođe, tokom oba dana za razgledanje je bila upriličena foto-postavka „Gumna bokeljskog zaleđa“, čiji je glavni, ako ne i jedini materijal upravo kamen.
Kao posebni dio subotnjeg programa, organizovan je obilazak Ljutog krša, geo-morfološkog fenomena Parka prirode Orjen, obilježenog pravim morem kompaktnog krečnjaka, oblikovanog dugotrajnim procesima hemijske erozije, kojima duguje fantastične oblike škrapa, kanala, bridova i brojnih jamskih otvora.
Glavni događaj, samo Prvenstvo, održano je nedjelju, okupivši pet takmičarskih suvozidarskih ekipa, koje su na raspolaganju imale po dvadeset minuta da izgrade suvomeđu u zadanim gabaritima, što nije zahtijevalo samo vještinu, već i određenu fizičku spremnost (oba pola).
Kategorije su bile opšta i nacionalna, a bilo je i miješanih ekipa, kako i priliči događaju koji promoviše kulturno nasljeđe čovječanstva, jer ove međe ne razdvajaju, već povezuju ljude različitih strana svijeta i kultura.
U obje konkurencije, prvo mjesto zauzela je ekipa „Kameno“, sa sakupljenim četrdeset i jednim bodom. Drugo mjesto u generalnoj konkurenciji pripalo je ekipi „Dragodid-Vlaji“, uz osvojenih 40 bodova, aktuelnim prvacima Hrvatske u ovoj disciplini. Drugo mjesto u nacionalnoj konkurenciji, odnosno, treće u generalnoj, zauzela je ekipa „Subra“, prošlogodišnji prvaci Crne Gore.
Treće mjesto u nacionalnoj konkurenciji pripalo je ekipi Rollingstones ℹ️ Sudijska trojka je bila u sastavu: Nikola Brajović (PK „Subra“, Herceg Novi), Anita Trojanović (NVU „Dragodid“, Hrvatska) i Aleksandra Kapetanović (NVO Expeditio, Kotor).
Po završetku događaja i dodjele diploma i prelaznog kamena, učesnici su zajedno preradili suvomeđu u kamenu klupu, čime je demonstrirana jednostavnost prilagođavanja forme pri radu tehnikom nasuvo, ali i dat prilog uređenju platoa Kotobiljskog izvora.
